Каб вы маглі выехаць з Беларусі найбольш падрыхтаванымі і зменшыць цяганіну з дакументамі на новым месцы, журналісты назбіралі спіс спраў і парад: што аформіць, якія даведкі сабраць і як быць з грашыма.
Беларуская Медыязона зрабіла памятку.
Замена дакументаў
Пашпарт. Замяніце ўсе дакументы, якія вам спатрэбяцца на эміграцыі. Галоўны — пашпарт. Нават калі да заканчэння яго дзеяння засталося некалькі гадоў, усё роўна падайце заяву аб яго замене – лепш мець у запасе як мага большы тэрмін дакумента. Візу можна перанесці ў новы дакумент ці пакінуць стары пашпарт для перасячэння мяжы.
Правы кіроўцы. Майце на ўвазе, што ў Польшчы, напрыклад, правы можна замяніць, але тэрмін дзеяння іх будзе такі ж, як і ў вашых беларускіх. Каб зрабіць еўрапейскія правы на больш працяглы тэрмін, трэба будзе прайсці медкамісію. Калі не паспееце гэта зрабіць да заканчэння беларускіх правоў, давядзецца ісці ў аўташколу і здаваць іспыт.
Нерухомасць
Даверанасць. Лепш падрыхтаваць асобныя даверанасці на машыну, кватэру і іншыя аб’екты, чым адну генеральную на ўсё – пры здзелках у вас могуць забраць арыгінал дакумента (напрыклад, такое бывала ў БРТІ, МРЭА). Не забудзьцеся пакінуць генеральную даверанасць: з ёй вашы інтарэсы змогуць прадстаўляць усюды – у сотавага аператара, у паліклініцы і гэтак далей. Выключэнні – шлюбныя дагаворы, завяшчанні, дагаворы пажыццёвага ўтрымання з утрыманнем. Такая даверанасць не выдаецца ад імя ІП на прадпрымальніцкую дзейнасць.
Выпісаць дзяцей з кватэры. Калі ёсць верагоднасць, што апынецеся спадчыннікам кватэры ці будзеце прадаваць любую нерухомасць, трэба будзе выпісаць адтуль сябе і дзяцей. Выпісацца вам можна будзе з дапамогай сваякоў (яны пададуць вас на высяленне праз суд). З дзецьмі такая “фішка” не пракоціць: дзяцей нельга выпісаць у пустату, а каб іх перапрапісаць, напрыклад, да вашых бацькоў, вам трэба будзе прыехаць. Падумайце аб гэтым загадзя.
Даведкі
Даведка аб несудзімасці. Падрыхтуйце яе для ўсіх паўналетніх чальцоў сям’і — дакумент часта патрабуюць працадаўцы, а вырабіць яго выдалена не атрымаецца.
Выпіска прышчэпак. Яшчэ адна даведка, якую могуць патрабаваць школы ці дзіцячыя садкі. Не страшна, калі яна будзе на беларускай ці рускай: зрабіць натарыяльны пераклад даведкі можна будзе ў новай краіне.
Дакументы, звязаныя з палітычным пераследам. Калі вас выклікалі ў СК на допыт і ёсць пратакол – вазьміце. Не забудзьцеся пра пратаколы з ператрусу, чэкі аплаты ўтрымання на сутках, рашэнні судоў і гэтак далей. Пры падачы на міжнародную абарону рэкамендуюць прыкласці гэтыя дакументы ў пацвярджэнне сваёй гісторыі.
Даведка аб даходах. Суму наяўных грошай больш за 10 тысяч еўра трэба дэклараваць на мяжы. Плаціць з яе нічога не трэба, але ў дэкларацыі давядзецца ўказаць паходжанне грошай – яе будуць захоўваць на працягу 5 гадоў і адправяць фінслужбам краіны.
У Беларусі аформіце даведку аб даходах, якая пацвярджае легальнасць паходжання гэтых грошай. Даведку аб даходах можа выдаць бухгалтар на працы. Калі гэта атрыманыя грошы ад продажу нерухомасці – падыдуць дакументы аб здзелцы, калі ж назапашвання – тады можна ўзяць даведку аб даходах за некалькі гадоў або больш.
Еўрапейская падатковая або банк могуць замарозіць рахунак на час разбору, адкуль у вас грошы. А купіць кватэру за наяўныя наўрад ці выйдзе, бо прадаўцы будуць патрабаваць пераклад (ім таксама трэба будзе пацвердзіць легальнасць атрымання такой сумы).
Апастыль
Дыпломы. Калі дазваляе час, то варта праставіць апастыль на свае дыпломы і іншыя дакументы аб заканчэнні вучобы на тэрыторыі Беларусі, калі плануеце за мяжой працягваць працу па спецыяльнасці. Не будзе лішнім і апастыль на атэстат. Ну і, вядома, не забудзьцеся ўзяць арыгіналы.
Пасведчанне аб нараджэнні і шлюбе. Пры падачы на літоўскую ВНЖ у вас могуць запатрабаваць пасведчанні аб нараджэнні або шлюбе ў перакладзе на літоўскую або англійскую з абавязковым апастылем. Калі магчымасці паставіць апастыль няма, то падаць дакументы можна без яго — тады прыйдзецца паказаць і даказаць прычыны, чаму апастыль немагчымы. У Польшчы для гэтых дакументаў апастыль не патрабуецца, дастаткова натарыяльнага перакладу.
Працоўная кніжка. У некаторых краінах залічваецца стаж працы ў Беларусі. Гэта ўплывае на колькасць дзён водпуску або іншыя выплаты. Таксама працадаўца можа праверыць ваш досвед — напрыклад, такое было з кіроўцамі пагрузчыкаў і экскаватараў у Польшчы. Таму можна паклапаціцца пра апастыль і на працоўную кніжку.
Здароўе
Зубы. Рэкамендуем перад ад’ездам зазірнуць да стаматолага — у краінах ЕС стаматалагічныя паслугі вельмі дарагія.
Антыбіётыкі. Папоўніце аптэчку антыбіётыкамі і іншымі неабходнымі лекамі. Абязбольвальныя і гарачкапаніжальныя вы зможаце без праблем купіць у любой краіне, але, да прыкладу, у Польшчы ўсе антыбіётыкі і большая частка іншых лекаў выдаецца толькі па рэцэпце лекара. Каб яго атрымаць, трэба схадзіць да тэрапеўта і заплаціць за прыём.
Лекі для гадаванцаў. Не ўсе заааптэкі хочуць прадаваць прэпараты для жывёл без рэцэпта ветэрынара. Так што пакаванне глістагоннага прэпарата не перашкодзіць.
Парады з чатаў дыяспар
Вучыце мову краіны, куды збіраецеся, загадзя: нават базавы ўзровень ведаў дапаможа вам на першых этапах пераезду.
З’ездзіце на могілкі да родных. «Таму што невядома калі і ўвогуле трапіце. А потым будзе на сэрцы не лёгка, што ўжо некалькі гадоў ты не быў у бацькі ці маці на могілках. Можна дамовіцца з кім з астатніх сваякоў, што яны будуць перыядычна зазіраць на могілкі», — піша ўдзельнік аднаго з чатаў.
Захопіце з сабой дзіцячыя фатаграфіі, штучкі для ўспамінаў або нейкую дробязь з дому. «Яшчэ параіла б узяць з сабой некалькі невялікіх рэчаў, якія з’яўляюцца часткай вашага паўсядзённага жыцця. Зразумела, што тут можна купіць якую заўгодна кружку, але ў першы час вам будзе утульней у незнаёмым месцы, калі з вамі будзе ваша каханая кружка. Напрыклад, я ўзяла турку, якая дасталася ад таты, любімую кружку і формачкі для арэшкаў (са згушчонкам)», — распавяла беларуска з польскага чата.
