Пра вядомую беларускую апазыцыянэрку Марыю Калесьнікаму, умовы ў вязьніцы, дзе яе трымаюць ужо тры гады, і стан здароўя палітзьняволенай расказала агенцтва AFP.
AFP цытуе словы яе сястры Тацяны Хоміч і дзьвюх былых зьняволеных 4-й жаночай калёніі ў Гомлі, дзе трымаюць Калесьнікаву.
Былая палітзьняволеная, актывістка фэмінісцкага руху Дар’я Афанасьева была асуджаная на 2,5 года зьняволеньня. Афанасьева вызвалілася з калёніі ўвесну, а цяпер жыве ў Польшчы.
Паводле Афанасьевай, інфармацыя пра Марыю Калесьнікаву даходзіла да жанчын у калёніі вельмі абмежавана, часьцей пасьля таго, як хтосьці трапляў у штрафны ізалятар, дзе большасьць часу трымалі Калесьнікаву, і там чуў празь сьцяну яе голас. Пры гэтым Дар’я Афанасьева мяркуе, што нават трымаць Калесьнікаву ў ШЫЗА лічылася недастатковым, адміністрацыя вязьніцы рабіла надзвычайныя захады, каб ніякія зьвесткі пра Калесьнікаву не даходзілі да іншых зьняволеных. Так, Дар’я Афанасьева прыгадала, як аднойчы ў калёнію прыехаў мэдыцынскі аўтобус, які, імаверна, выклікалі для Калесьнікавай, калі тая цяжка захварэла. Паводле Афанасьевай, адміністрацыя калёніі на гэты час увяла «нейкае ваеннае становішча».
«Усім загадалі сядзець па пакоях і не дазвалялі нават падыходзіць да вокнаў», — успамінае былая палітзьняволеная. Пазьней Марыю Калесьнікаву з турэмнага шпіталя перавялі ў ПКТ (памяшканьне камэрнага тыпу) і некаторым вязьням удалося яе пабачыць. «Яна выглядала вельмі схуднелай», — кажа Дар’я Афанасьева.
Таксама Дар’я ўспамінае, што надзвычайны кантроль за Марыяй Калесьнікавай быў і на яе працоўным месцы ў швейным цэху.
«Яе ізалявалі ад іншых палітычных — накіравалі ў брыгаду, дзе больш палітычных не было. А яшчэ ўсталявалі дзьве відэакамэры над сталом, дзе яна працавала», — расказвае былая палітзьняволеная пра ўмовы, створаныя ў калёніі для Марыі Калесьнікавай.
«Спачатку чулі яе моцны голас»
Расповед Дар’і Афанасьевай дапоўніла Крысьціна Чаранкова, таксама былая палітзьняволеная 4-й жаночай калёніі, якая адбывала пакараньне за допісы ў сацсетках супраць вайны ва Ўкраіне.
«Усё, што зьвязана з Машай, было засакрэчана», — пацьвердзіла Чаранкова. Паводле жанчыны, практычна ўвесь тэрмін, што яна адбыла ў калёніі (гэта год і адзін месяц), Марыя Калесьнікава прабыла ў ПКТ. Крысьціна Чаранкова таксама перадала расповеды жанчын, якія пабывалі ў карцары, калі там трымалі Калесьнікаву.
«Спачатку дзяўчаты казалі, што яна там сьпявае, бо ў яе моцны голас, яны чулі яе сьпевы праз сьцены камэры. Але ў апошнія месяцы майго знаходжаньня ў калёніі ўжо казалі, што яе амаль не чуваць», — падзялілася Крысьціна Чаранкова.
«Калесьнікава важыць усяго 45 кіляграмаў»
«Я хвалююся за яе жыцьцё», — прыводзіць AFP словы сястры Марыі Калесьнікавай Тацяны Хоміч, якая жыве за межамі Беларусі. Тацяна ведае, што пасьля апэрацыі на брушной поласці ў лістападзе 2022 году яе сястра моцна схуднела, але цяпер страціла вагу «яшчэ больш». «Пры росьце 175 сантымэтраў яна важыць толькі 45 кіляграмаў», — сказала Тацяна Хоміч.
Паводле Тацяны, для нармальнага харчаваньня Марыі не хапае грошай, якія дазваляюць патраціць у ПКТ.
«Турэмную ежу яна ня можа есьці, гэта вельмі грубая для яе ежа. Умовы ў ПКТ прадугледжваюць, што можна патраціць 35–70 рублёў на месяц, гэта каля 10–20 эўра. Але ўявіце, што на гэтыя грошы можна купіць у Беларусі? У лепшым выпадку гарбату, печыва. Але ж ёй яшчэ патрэбныя пракладкі, рэчы для гігіены, якія ў перадачах да яе не трапляюць. Таму ўвесь гэты час Маша недаядае, фактычна яна галадае», — расказвала Тацяна Хоміч пра сястру.
Апошні раз сьвет убачыў Калеснікаву пасьля апэрацыі, калі ёй дазволілі пабачыцца з бацькам, а ўлады апублікавалі расплывісты здымак палітзьняволенай. Пасьля гэтага лісты спыніліся: апошні быў датаваны 15 лютага 2023 году. Такім чынам, ужо 19 месяцаў Марыя Калесьнікава знаходзіцца ў «рэжыме інкамунікада», падлічыла агенцыя AFP.
