Першапачаткова міграцыйныя ўлады Баўгарыі палічылі, што просьбіту абароны нічога не пагражае ў Беларусі, якую ён пакінуў «бесьперашкодна і легальна».
Грамадзянін Беларусі Антон (імя героя зьмененае дзеля бясьпекі. — РС) кажа, што ў 2020 годзе з жонкай і дзецьмі жыў у Менску, працаваў інжынэрам. Жонка — у галіне IT. Па словах суразмоўцы, падчас прэзыдэнцкай выбарчай кампаніі ён запісаўся ў адну з ініцыятыўных груп па зборы подпісаў у падтрымку альтэрнатыўнага кандыдата.
«Актыўна зьбіраў подпісы ў падтрымку Бабарыкі, хадзіў на пратэсты, трапляў на відэа, бо даваў інтэрвію СМІ. Гэта прыклаў і да справы, калі падаваўся ў Баўгарыі на прытулак. Жонку затрымлівалі на адным з маршаў, пазьней прызначылі штраф», — успамінае свае прыгоды ў 2020 годзе Антон.
У 2022-м сям’я пераехала ў Грузію, пазьней — у Баўгарыю, дзе беларус у 2024 годзе папрасіў прытулку. Але Агенцтва ў справах уцекачоў палічыла, што ягоных аргумэнтаў недастаткова, каб даць прытулак. Міграцыйныя ўлады Баўгарыі прыйшлі да высновы аб неабгрунтаванасьці пададзенага прашэньня.
«Прычыны, на падставе якіх замежны грамадзянін зьвяртаецца з прашэньнем, не пацьвярджаюць абгрунтаваных страхаў перасьледу ці рэальнай небясьпекі прычыненьня сур’ёзнай шкоды», — гаварылася ў адмове.
Паводле вэрсіі Агенцтва, аналіз гісторыі ўцекача паказваў, што «адзінай прычынай, зь якой заяўнік зьвярнуўся па абарону ў Баўгарыі, была зробленая ягонай жонцы прапанова аб працы ў Баўгарыі». Просьбіт абароны «бесьперашкодна і легальна пакінуў Беларусь 17 лютага 2022 году». Агенцтва таксама задавала пытаньне, чаму замежны грамадзянін не папрасіў прытулку ў Грузіі, і ставіла пад сумнеў сьцьверджаньні, што той пакінуў Беларусь, баючыся перасьледу.
Гісторыю Антона міграцыйныя ўлады Баўгарыі расцанілі як «няўмелую спробу надаць палітычнае адценьне сваёй гісторыі ўцекача, рэальнай і адзінай мэтай якой зьяўляецца легалізацыя знаходжаньня ў Баўгарыі». Агенцтва пры разглядзе справы спасылалася на заключэньне міжнародных структур аб сытуацыі ў Беларусі за 2014 год.
«Увага сьвету пераключылася на іншыя сур’ёзныя крызісы»
У кастрычніку 2024 году Антон зьвярнуўся ў Адміністрацыйны суд у Сафіі з просьбай перагляду яго заяўкі на атрыманьне прытулку. Пры разглядзе скаргі беларуса суд даслаў запыт у Агенцтва ў справах уцекачоў адносна сытуацыі ў Беларусі. Як вынікае з атрыманага беларусам адказу, на гэты раз Агенцтва скарысталася абноўленай інфармацыяй. 16 сьнежня Антон атрымаў рашэньне Адміністрацыйнага суду, дзе абскарджваў адмову ў даваньні прытулку (копія дакумэнта ёсьць у рэдакцыі. — РС).
«У той час, калі ўвага сьвету пераключылася на іншыя сур’ёзныя гуманітарныя крызісы, беларусы па-ранейшаму сутыкаюцца з жорсткімі рэпрэсіямі, якія часта застаюцца незаўважанымі і не асьвятляюцца ў СМІ. Масавыя рэпрэсіі супраць народу Беларусі не сьціхаюць», — гаворыцца ў новай даведцы ад Агенцтва ў справах уцекачоў.
Суд таксама палічыў неабгрунтаванымі довады міграцыйных уладаў аб тым, што Грузія зьяўляецца бясьпечнай краінай, бо «сытуацыя там напружаная, яна ахопленая пратэстамі, краіна масава адмаўляе беларусам у прытулку».
Адміністрацыйны суд Сафіі вырашыў адмяніць рашэньне Агенцтва ў справах уцекачоў і абавязаць яго прыняць новае рашэньне ў справе беларуса.
Антон задаволены прынятым рашэньнем. Кажа, што нарэшце сустрэўся з поўным разуменьнем кантэксту сытуацыі ў Беларусі, бо першае рашэньне міграцыйных уладаў для яго было досыць абсурдным. Цяпер ён можа разьлічваць на некалькі варыянтаў разьвіцьця падзей. Напрыклад, Агенцтва ў справах уцекачоў можа абскардзіць рашэньне Адміністрацыйнага суду ў Вярхоўным. Але калі Вярхоўны суд стане на бок беларуса, то міграцыйныя ўлады Баўгарыі будуць абавязаныя пераглядзець справу ў пазытыўны для Антона бок. Агенцтва ў справах уцекачоў можа пагадзіцца з Адміністрацыйным судом і вынесьці новае рашэньне ў справе.
«Яшчэ варыянт — тэарэтычна, у межах закону, я цяпер магу спагнаць з Агенцтва расходы на адваката, пераклады і так далей. Гэта магчымасьць прапісаная ў рашэньні суду. Але я магу гэтага не рабіць і пакуль не рабіў. Спадзяюся, мірна дамовімся з Агенцтвам», — разважае беларус.
Антон лічыць, што такое рашэньне суду можа ў будучыні пазытыўна паўплываць на рашэньні спраў беларусаў, якія будуць падавацца на прытулак.
«Парадавала, што судзьдзя лягічна расьпісаў, што Грузія не зьяўляецца для беларуса бясьпечнай краінай. Бо міграцыйныя ўлады акурат папікалі мяне, што я мог бы падацца на прытулак у Грузіі», — дадаў Антон.
Ён спадзяецца, што ягоная справа вырашыцца пазытыўна.
