Лідарка дэмакратычных сіл Святлана Ціханоўская павіншавала беларусаў з Днём Волі. Публікуем цалкам яе зварот.
Сябры, добры дзень!
Калі вы глядзіце гэты зварот, значыць, апошнімі гадамі вы ішлі ў першых шэрагах нашага руху да вольнай Беларусі. І гэта не проста словы — бо хто, калі не вы, паставіў народныя інтарэсы вышэй за асабістыя? Хто, калі не вы, шмат пацярпеў, але ж не адмовіўся ад сваёй мары? Хто, калі не вы, плаціць вялізную цану за свой выбар? Але вы робіце гэта свядома, бо ведаеце: такі кошт беларускай незалежнасці і свабоды.
Я называю вас сябрамі, бо за гэтыя гады мы так шмат прайшлі разам, што сапраўды сталі значна бліжэйшыя адно аднаму. Азірніцеся на пару гадоў назад і паглядзіце, якія цяжкія рашэнні вы навучыліся прымаць, якую велізарную адказнасць зараз несяце! Як шмат даведаліся пра мінулае нашай краіны і як моцна, непарыўна сталі звязваць сябе з яе будучыняй.
Сёння мы адзначаем Дзень Волі. Калісьці я сама не да канца разумела значэнне гэтага свята, але выпрабаванні апошніх гадоў, наколькі наша мінулае пераплецена з сучаснасцю і з будучыняй. Гэта свята нашай з вамі, шаноўныя беларусы, волі да свабоды і незалежнасці.
Беларусь магла знікнуць у вірах гісторыі. Нас спрабавалі захапіць, каланізаваць, давесці нам, што нас — беларусаў — не існуе. Але пакаленне за пакаленнем, раз за разам нашы папярэднікі знаходзілі сілы адрадзіць сваю культуру, мову і дзяржаву. І зараз прыйшла наша чарга абараніць сябе.
У гэты дзень мы святкуем тое, што мы ёсць. Нашымі галасамі гавораць нашы продкі, якія 105 гадоў таму абвясцілі незалежнасць БНР, і нашы нашчадкі, дзеля якіх мы незалежнасць Беларусі абараняем. Гэта наша свята. І хоць мы яшчэ не дасягнулі сваёй мэты, цяпер мы значна бліжэй да яе, чым раней.
2020-ты і 2022-гі змянілі шмат для нашай краіны, для ўсяго рэгіёна. Цяпер значна больш беларусаў разумеюць, што Беларусі для добрага жыцця не патрэбныя ніякія “старэйшыя браты” — і асабліва не патрэбныя войны. Беларусі варта быць незалежнай дэмакратычнай еўрапейскай дзяржавай, як нашы паспяховыя суседзі.
Значна больш беларусаў падтрымліваюць палітзняволеных, бо разумеюць, што яны пакутуюць за ўсіх нас. Беларусы супраць рэжыму Лукашэнкі, ад якога толькі ўсё больш і больш праблем і ў людзей, і ў краіны. І ведаеце, дзякуючы каму стала так шмат людзей, якія падзяляюць дэмакратычныя каштоўнасці? Дзякуючы вам, мае дарагія!
Можа, вы — добраахвотнік ці музыка, настаўнік ці працоўны, былы зняволены ці той, хто кожны дзень рызыкуе апынуцца ў турме. Можа, вы — мастак ці палітык, ці актывіст, ці прадпрымальнік, айцішнік, сумленны вайсковец, лекар ці спартсмен… Усе мы, беларусы, ідзем па шляху да нашай мары.
Вы ведаеце, што ў беларусаў апроч таго, што яднае, ёсць і тое, чым мы адрозніваемся. На мой погляд, важна зразумець, што гэта нармальна. Што дэмакратыя — гэта не калі ўсе пагаджаюцца з табой, а калі тваё меркаванне — такое ж роўнае, як і меркаванне іншага, і адзіны спосаб узмацніць свой голас — гэта ствараць і пашыраць кола аднадумцаў, а адзіны спосаб не паўтарыць рэжыму — гэта забараніць сабе лічыць кагосьці лішнім. У нас няма лішніх беларусаў!
Калі мы хочам, каб прыхільнікаў дэмакратыі станавілася больш, то мы павінны размаўляць не толькі з тымі, хто і так згодны, — мы мусім вучыцца чуць розныя меркаванні, весці дыскусіі, спрачацца і ў выніку разам знаходзіць рашэнні. Бо ўсе мы марым пра дабрабыт і бяспеку, усе мы стаміліся ад немагчымасці планаваць сваё жыццё, усе мы — беларусы. І кожны, хто бачыць Беларусь свабоднай і незалежнай краінай, хто не ўчыніў злачынстваў — наш сябар і саюзнік. І нас нашмат болей, чым можа здавацца.
Я ведаю, што нават сярод тых, хто дагэтуль працуе ў сістэме, некаторыя падзяляюць нашы каштоўнасці, але ці то праз страх, ці то праз звычку выбіраюць маўчанне.
Згадайце 2020 год, згадайце, як нас было шмат! І, нягледзячы на рэпрэсіі і прапаганду, нас не стала менш. Але для перамогі мусіць стаць яшчэ больш. І калі вам здаецца, што гэта вельмі складана, я хачу нагадаць вам, што заклік нашага выбітнага паэта Алеся Разанава “І немагчымае зрабі!” вы ўжо пачалі здзяйсняць.
105 гадоў многім таксама здавалася немагчымым абвясціць незалежнасць Беларусі. Але зрабілі ж! Гісторыя паказала, што мы, беларусы, умеем рабіць немагчымае і здольныя перамагаць. З Днём Волі!
Жыве Беларусь!
