Вядомыя ледзь не кожнаму беларусу з дзяцінства радкі, пакладзеныя на песню, належаць паэтцы Веры Вярбе. Сёння гэты верш чытае паэтка і журналістка Сабіна Брыло.
У cyбoтy Янкa exaў ля paкi, Пaд вяpбoй Aлёнa мылa pyчнiкi. «Пaкaжы, Aлёнa, бpoды зeмлякy, дзe тyт пepaexaць нa кaнi paкy?» «Aдчaпicя, xлoпeц, eдзь aбы-кyды, нe мyцi мнe тoлькi чыcтae вaды!» У мapкoцe Янкa гaлaвoй пaнiк, yпycцiлa дзeўкa бeлeнькi pyчнiк. «Янкa, мoй caкoлiк, пaмaжы xyтчэй! Бo плывe, знiкae pyчнiчoк з вaчэй!» «Любaя Aлёнa, я ж вaды бaюcь! Пaцaлyй cпaчaткy — штo як yтaплюcь!» Cyпынiўcя гнeды пaд вяpбoй гycтoй. Цaлaвaлa Янкy Лeнa нaд paкoй. Cтaлa цixa-цixa нa ycёй зямлi, пa paцэ дaлёкa pyчнiкi плылi...
Запіс зроблены ў межах адмысловага флэшмобу да 90-годдзя Саюза беларускіх пісьменнікаў. Верш стаў яшчэ адной старонкай паэтычнай відэа-хрэстаматыі «Не загаснуць зоркі ў небе».
З чаго ўсё пачыналася
90 год таму ў Мінску пачала стварацца новая арганізацыя: Саюз пісьменнікаў БССР. Мінулыя суполкі былі знесеныя бульдозерам прапагандысцкай машыны, разнастайнасць не віталася, патрабавалася толькі адна афіцыйная лінія літаратуры. Пісьменнікі, якія пазбеглі рэпрэсій пачатку 1930-х, згуртаваліся для выжывання ў страшныя часы.
Чорная ноч беларускай літаратуры
На жаль, пасля ўрачыстага І пісьменніцкага з’езду ў чэрвені 1934 года рэпрэсіі не спыніліся і дасягнулі свайго апагею ў ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года, калі беларуская літаратура страціла многіх найлепшых творцаў, нядаўніх заснавальнікаў Саюза пісьменнікаў: былі расстраляныя Алесь Дудар, Платон Галавач, Міхась Зарэцкі, Васіль Каваль, Мойшэ Кульбак, Міхась Чарот… Сотні трапілі ў турмы і зніклі ў лагерах ГУЛАГу.
Да пачатку ІІ сусветнай вайны ў Саюзе пісьменнікаў заставалася ўсяго некалькі дзясяткаў чалавек, якія цудам пазбеглі арышту. Але арганізацыя працягвала працаваць.
Ад росквіту да ліквідацыі
Пасля вайны арганізацыя працягвала лабіраваць інтарэсы пісьменніцкай супольнасці. Дзякуючы спыненню масавага тэрору, беларускай літаратуры ўдалося акрыяць. З’явіліся новыя выдатныя імёны, раз за разам выходзілі яркія кнігі прозы і паэзіі, крытыкі, перакладаў і драматургіі. Да апошніх дзён, пакуль гэта было магчыма, Саюз беларускіх пісьменнікаў імкнуўся падтрымаць усё добрае, што працавала на карысць нашай мовы і літаратуры, падкрэсліць найважнейшую ролю кнігі і чытання для развіцця грамадства. Тым не менш, 1 кастрычніка 2021 года Вярхоўны Суд РБ прыняў рашэнне аб ліквідацыі СБП.
Беларускае слова жыве
Міжнародны саюз беларускіх пісьменнікаў прапануе прыгадаць арганізацыю, якая не проста існавала, а актыўна дзейнічала з 1930-х і да 2020-х гадоў. Напярэдадні 90-гадовага юбілею СБП творцы з усяго свету прачыталі ўлюбёныя вершы паэтаў розных часоў, якія склалі паэтычную хрэстаматыю «Не загаснуць зоркі ў небе».
У флэш-мобе бяруць удзел Андрэй Хадановіч, Наста Кудасава, Зміцер Вайцюшкевіч, Анхела Эспіноса-Руіс, Кацярына Ваданосава, Сяргей Дубавец, Уладзімір Арлоў, Дзмітрый Плакс ды іншыя творцы.
Відэаролікі флэш-моба будуць выходзіць на ютуб-канале Міжнароднага саюза беларускіх пісьменнікаў двойчы на тыдзень. Падпішыцесяна канал, каб не прапусціць. Падтрымайце беларускае слова праглядамі і лайкамі.
Глядзіце яшчэ:
Міжнародны паэтычны флэш-моб: Сяргей Календа чытае верш Петруся Броўкі «Пахне чабор»
Міжнародны паэтычны флэш-моб: Андрэй Хадановіч чытае верш Аркадзя Куляшова «Бывай»
Міжнародны паэтычны флэш-моб: Павал Шаўцоў чытае верш Максіма Танка «Спатканне»
